Các phương án xử lý bùn thải từ hệ thống thoát nước

Các phương án xử lý bùn thải từ hệ thống thoát nước

Theo khoản 1 Điều 2 Thông tư 04/2025/TT-BXD các phương án xử lý bùn thải từ hệ thống thoát nước gồm:

- Xử lý bùn thải tại các trạm/nhà máy xử lý nước thải có khu xử lý bùn thải trong phạm vi nhà máy.

- Xử lý bùn thải tại các khu xử lý bùn thải hoặc tại các cơ sở xử lý chất thải rắn theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Đơn vị thoát nước căn cứ vào khối lượng bùn thải cần phải xử lý, vị trí khu xử lý/cơ sở xử lý chất thải rắn, công nghệ xử lý và các điều kiện kinh tế - kỹ thuật của địa phương để lựa chọn phương án xử lý bùn thải cho phù hợp.

Nội dung xử lý bùn thải hệ thống thoát nước

Theo khoản 2 Điều 2 Thông tư 04/2025/TT-BXD xử lý bùn thải hệ thống thoát nước bao gồm các nội dung như sau:

- Tách nước sơ bộ, ổn định bùn thải, khử các chất hữu cơ dễ gây thối rữa;

- Xử lý sơ bộ bùn thải, tăng cường khả năng nhả nước của bùn thải;

- Làm khô bùn thải;

- Vận chuyển bùn thải, khử độc bùn thải;

- Sử dụng lại bùn thải cho các mục đích khác nhau;

- Xử lý bùn, nước bùn thải đạt quy chuẩn kỹ thuật quy định.

Theo khoản 3 Điều 2 Thông tư 04/2025/TT-BXD các công nghệ áp dụng xử lý bùn thải gồm:

- Chôn lấp;

- Phân hủy kỵ khí thu hồi khí biogas;

- Ổn định sinh học trong các hồ chứa và các bãi lọc trồng cây;

- Ủ phân compost;

- Sấy bùn trực tiếp hoặc gián tiếp;

- Đốt bùn, tái sinh năng lượng và sử dụng tro;

- Các công nghệ khác.

Căn cứ thành phần, tính chất bùn thải, các điều kiện kinh tế, kỹ thuật, môi trường và điều kiện cụ thể của địa phương, chủ đầu tư lựa chọn công nghệ xử lý bùn thải phù hợp.

Theo khoản 4 Điều 2 Thông tư 04/2025/TT-BXD tái sử dụng bùn thải sau xử lý phải tuân thủ các quy định sau:

- Căn cứ vào nhu cầu thực tế của sản phẩm đầu ra từ nguyên liệu bùn thải;

- Căn cứ vào các mục đích khác nhau, đảm bảo các quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến sản phẩm từ nguyên liệu bùn thải;

- Xác định tỷ lệ sử dụng bùn thải theo mục đích sử dụng, tiêu chuẩn môi trường đất, hàm lượng kim loại nặng có trong đất, tỷ lệ dư lượng kim loại hàng năm và giá trị giới hạn chất ô nhiễm của bùn thải, lượng và thành phần dinh dưỡng cây trồng hấp thụ.

Theo khoản 5 Điều 2 Thông tư 04/2025/TT-BXD chất lượng bùn thải sau xử lý phải đảm bảo các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật có liên quan bao gồm:

- Quy định về mùi;

- Quy định về chỉ tiêu lý hóa và dinh dưỡng (pH, hàm lượng nước, tổng thành phần dinh dưỡng và các chất hữu cơ, phốt pho, kali);

- Quy định về chỉ tiêu an toàn theo giá trị giới hạn ô nhiễm và an toàn phòng dịch vệ sinh;

- Quy định về giới hạn nồng độ ô nhiễm theo giá trị giới hạn kim loại nặng trong bùn thải (tổng crom, asen, niken, kẽm, đồng, thủy ngân, catmi, kiềm...) và chất ô nhiễm hữu cơ;

- Quy định về an toàn vệ sinh phòng dịch theo giá trị giới hạn các vi khuẩn gây bệnh trong quá trình sử dụng bùn thải;

- Quy định về lấy mẫu, kiểm tra, giám sát.

Theo khoản 6 Điều 2 Thông tư 04/2025/TT-BXD các tiêu chí để lựa chọn địa điểm sử dụng bùn thải sau xử lý gồm:

- Các tiêu chí về địa hình: Thuận lợi về địa hình, hạn chế sử dụng bùn thải ở nơi có độ dốc địa hình cao, khu vực bị xói lở và phải có biện pháp chống xói lở phù hợp, đồng thời tránh tái ô nhiễm xung quanh khi trời mưa;

- Các tiêu chí đất đai: Loại đất thích hợp sử dụng bùn thải như đất sét, đất có tính thẩm thấu kém hoặc vừa phải, đất trung tính hay có tính kiềm, đất có khả năng thoát nước tốt...;

- Các tiêu chí liên quan đến mực nước ngầm: Các số liệu về mực nước ngầm theo các mùa để tránh sử dụng bùn thải làm ô nhiễm nước ngầm;

- Đảm bảo khoảng cách ly an toàn về môi trường đối với các công trình dân dụng, nhà ở, công trình thu nước, cấp nước sinh hoạt theo các quy chuẩn kỹ thuật hiện hành.

Trên đây là nội dung cho biết các phương án xử lý bùn thải từ hệ thống thoát nước và quy định về công nghệ xử lý bùn thải.

Bùi Nguyễn Duy Khánh