Làm rõ vấn đề lý luận và thực tiễn thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN

Để thực hiện nhiệm vụ trên, Ban Bí thư đã ban hành Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo sơ kết 5 năm thực hiện nghị quyết gồm 23 thành viên do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng làm Trưởng ban Chỉ đạo; ông Vương Đình Huệ, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Kinh tế Trung ương làm Phó trưởng ban Chỉ đạo.

Ý kiến phát biểu của các thành viên Ban Chỉ đạo tại cuộc họp cũng chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế cần tập trung khắc phục, trong đó nổi lên là chất lượng thể chế kinh tế chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới mạnh mẽ sang kinh tế thị trường, chưa trở thành động lực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia; nhận thức về phạm trù, nội hàm của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, nhất là định hướng XHCN còn chưa đủ rõ; chưa có đột phá lớn trong huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả nguồn lực xã hội theo cơ chế thị trường; môi trường kinh doanh, vẫn chưa thực sự đảm bảo cạnh tranh công bằng, lành mạnh giữa các doanh nghiệp, thành phần kinh tế; gia nhập, hoạt động và rút lui khỏi thị trường còn gặp nhiều rào cản; chi phí gia nhập thị trường còn lớn; công tác quản lý, điều hành giá còn lúng túng, bất cập…

Nhiều ý kiến đề xuất cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; thực sự tạo “sân chơi” bình đẳng giữa các doanh nghiệp; dứt khoát thực hiện giá cả theo thị trường, tính đúng, tính đủ các yếu tố hình thành giá, đi liền với đó là thực hiện hiệu quả chính sách hỗ trợ người nghèo, người yếu thế trong xã hội; từng bước thoát khỏi tư duy bao cấp trong xây dựng và thực thi thể chế kinh tế;...

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, dự thảo báo cáo sơ kết đã bám sát nội dung của nghị quyết, đánh giá đúng thực trạng về những kết quả đạt được, các hạn chế, tồn tại và làm rõ những nguyên nhân cơ bản sau 5 năm thực hiện nghị quyết. Báo cáo sơ kết cũng đã phân tích, luận giải sâu sắc nhiều vấn đề cơ bản và bức thiết về nhận thức lý luận cũng như quan điểm phát triển thực tiễn trong việc thực hiện nghị quyết. Đây là cơ sở quan trọng tham mưu cho Đảng và Nhà nước trong việc hoạch định chủ trương, chính sách tiếp tục đổi mới thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đảm bảo tính đúng đắn, phù hợp với thực tế khách quan. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị Thường trực Ban chỉ đạo tiếp thu các ý kiến phát biểu, đóng góp của các thành viên Ban chỉ đạo tại cuộc họp này để bổ sung, hoàn thiện báo cáo, trình Bộ Chính trị.

Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, thể chế kinh tế thị trường mà Đảng và Nhà nước đặt ra cái được lớn nhất là đã thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội suốt thời gian qua; trên nền tảng kinh tế thị trường chúng ta đã đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, duy trì tăng trưởng hợp lý, bảo đảm được an sinh xã hội... Sau 5 năm thực hiện nghị quyết, cho thấy nghị quyết đã đi vào cuộc sống, được các cấp, các ngành triển khai thực hiện đồng bộ, nghiêm túc, sâu rộng; nhận thức về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được nâng lên; hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã được ban hành tương đối đầy đủ; các yếu tố nền tảng cơ bản của kinh tế thị trường dần được hình thành.

Thủ tướng đề nghị, trong sơ kết cần làm rõ thêm những vấn đề lớn là: những gì thuộc nguyên tắc thị trường, những gì làm chưa tốt phải chỉ đích danh, chỉ cụ thể, những gì chưa làm được theo nguyên tắc thị trường, những gì phải sửa, để thực sự là thị trường, thực sự là minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh, nhất là vấn đề về giá, cái gì về giá chưa thực hiện theo thị trường phải tiến tới thực hiện giá thị trường; việc phân bổ nguồn lực cũng phải phân bổ theo nguyên tắc thị trường; đã là kinh tế thị trường phải vận hành đầy đủ theo quy luật thị trường

Bên cạnh đó, định hướng xã hội chủ nghĩa là vấn đề gắn bó chặt chẽ, hữu cơ với định hướng kinh tế thị trường, đây là vấn đề về xã hội, là vấn đề con người; quan điểm của Đảng ta hết sức đúng đắn là tăng trưởng kinh tế, phát triển kinh tế phải đi liền với tiến bộ, công bằng xã hội, vì con người, lấy con người làm trung tâm; trong từng chính sách, từng dự án, từng bước phát triển phải đi liền với tiến bộ, công bằng xã hội.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng lưu ý, trong tổng kết nghị quyết cũng cần phải làm rõ thêm một bước về vấn đề nhà nước và thị trường; nhà nước làm tới đâu, làm những gì; cái nào là thị trường phải theo quy chế kinh tế thị trường. Đồng thời cũng phải làm rõ vấn đề về dân chủ trong kinh tế; vấn đề về hội nhập quốc tế và độc lập tự chủ.

TTXVN