Cập nhật dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo (bản ngày 01/12/2025)

Cập nhật dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo (bản ngày 01/12/2025) (Hình từ văn bản)

Bộ Tư pháp đang thẩm định dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo (bản ngày 01/12/2025) được Bộ Khoa học và Công nghệ soạn thảo.

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo (01/12/2025)

Cập nhật dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo (bản ngày 01/12/2025)

Phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo được đề xuất như sau:

- Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo quy định về nghiên cứu, phát triển, cung cấp, triển khai và sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo; quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân có liên quan; và quản lý nhà nước đối với các hoạt động trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam.

- Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không áp dụng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo được nghiên cứu, phát triển, cung cấp, triển khai và sử dụng riêng cho mục đích quốc phòng, an ninh, cơ yếu.

- Trường hợp hệ thống trí tuệ nhân tạo quy định tại khoản 2 Điều 1 dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo được sử dụng cho mục đích khác với mục đích quốc phòng, an ninh, cơ yếu, thì hệ thống đó thuộc phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo.

Theo đó, các hành vi bị cấm được đề xuất trong dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo gồm:

- Lợi dụng, chiếm đoạt hệ thống trí tuệ nhân tạo để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

- Thiết kế, phát triển, triển khai hoặc sử dụng các hệ thống trí tuệ nhân tạo nhằm mục đích sau:

+ Thực hiện các hành vi bị pháp luật nghiêm cấm;

+ Sử dụng yếu tố giả mạo hoặc mô phỏng người, sự kiện thật để lừa dối hoặc thao túng nhận thức, hành vi của con người một cách có chủ đích và có hệ thống, gây tổn hại nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp của con người;

+ Lợi dụng điểm yếu của nhóm người dễ bị tổn thương, gồm trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật hoặc người hạn chế nhận thức, người dân tộc thiểu số, để gây tổn hại cho chính họ hoặc người khác;

+ Tạo ra hoặc phổ biến nội dung giả mạo có khả năng gây nguy hại nghiêm trọng đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

- Thu thập, xử lý hoặc sử dụng dữ liệu để phát triển, huấn luyện, kiểm thử hoặc vận hành trí tuệ nhân tạo trái với quy định của pháp luật về dữ liệu, bảo vệ dữ liệu cá nhân, sở hữu trí tuệ và quyền riêng tư.

- Cản trở, vô hiệu hóa hoặc làm sai lệch cơ chế giám sát, can thiệp và kiểm soát của con người đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo theo quy định của pháp luật.

- Che giấu, tẩy xóa hoặc làm sai lệch thông tin bắt buộc phải công khai, minh bạch hoặc giải trình trong quá trình phát triển, cung cấp, triển khai và sử dụng trí tuệ nhân tạo theo quy định của pháp luật.

- Lợi dụng hoạt động nghiên cứu, thử nghiệm, đánh giá hoặc kiểm định trí tuệ nhân tạo để thực hiện hành vi trái pháp luật.

- Các hành vi bị cấm khác theo quy định của pháp luật có liên quan.

Bên cạnh đó, việc phân loại và thông báo hệ thống trí tuệ nhân tạo được đề xuất như sau:

- Nhà cung cấp tự phân loại hệ thống trí tuệ nhân tạo trước khi lưu hành hoặc đưa vào sử dụng. Hệ thống được phân loại là rủi ro trung bình hoặc rủi ro cao phải có hồ sơ phân loại kèm theo.

- Bên triển khai được kế thừa kết quả phân loại của nhà cung cấp và có trách nhiệm bảo đảm an toàn, nguyên vẹn của hệ thống trong quá trình sử dụng; trường hợp sửa đổi, tích hợp hoặc thay đổi chức năng làm phát sinh rủi ro mới hoặc rủi ro cao hơn thì phối hợp nhà cung cấp thực hiện phân loại lại.

- Đối với hệ thống được phân loại là rủi ro trung bình hoặc rủi ro cao, nhà cung cấp phải thông báo kết quả phân loại cho Bộ Khoa học và Công nghệ thông qua Cổng thông tin điện tử một cửa về trí tuệ nhân tạo trước khi lưu hành. Khuyến khích tổ chức, cá nhân phát triển hệ thống trí tuệ nhân tạo có rủi ro thấp công khai thông tin cơ bản của hệ thống nhằm tăng tính minh bạch.

- Trường hợp chưa xác định được mức rủi ro, nhà cung cấp được đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ xác nhận mức phân loại trên cơ sở hồ sơ kỹ thuật.

- Việc kiểm tra, giám sát được thực hiện theo mức rủi ro của hệ thống:

+ Hệ thống rủi ro cao được kiểm tra định kỳ hoặc khi có dấu hiệu vi phạm;

+ Hệ thống rủi ro trung bình được giám sát thông qua báo cáo, kiểm tra chọn mẫu hoặc đánh giá của tổ chức độc lập;

+ Hệ thống trí tuệ nhân tạo có rủi ro thấp được theo dõi, kiểm tra khi có sự cố, phản ánh hoặc khi cần bảo đảm an toàn, không làm phát sinh gánh nặng cho tổ chức, cá nhân.

Trường hợp phát hiện sai lệch hoặc khai báo không trung thực, cơ quan có thẩm quyền yêu cầu tái phân loại, bổ sung hồ sơ hoặc tạm dừng lưu hành, đồng thời xử lý theo quy định pháp luật.

Xem thêm tại dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo.