Ngày 10/12/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 316/2025/NĐ-CP hướng dẫn Luật Năng lượng nguyên tử về nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu, trong đó quy định cụ thể về Chủ trương đầu tư xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu.
Căn cứ Điều 55 Nghị định 316/2025/NĐ-CP, quy định về Chủ trương đầu tư xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu như sau:
- Chủ đầu tư có trách nhiệm lập hồ sơ đề nghị quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu theo quy định tại khoản 1 Điều 12 Nghị định 316/2025/NĐ-CP.
- Tùy thuộc vào nguồn vốn đầu tư, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đầu tư xây dựng, báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư được lập theo quy định của pháp luật về xây dựng, pháp luật về đầu tư, pháp luật về đầu tư công, đồng thời phải bao gồm các nội dung sau đây:
+ Dự kiến quy mô đầu tư: công suất, diện tích xây dựng; các hạng mục công trình có liên quan;
+ Dự kiến về địa điểm xây dựng; đánh giá sơ bộ tính phù hợp của địa điểm bao gồm: đứt gãy, động đất, núi lửa; địa kỹ thuật và nền móng; khí tượng cực đoan; ngập lụt; ảnh hưởng đối với lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu do hoạt động của con người gây ra; ảnh hưởng của bức xạ đối với cộng đồng dân cư; nguồn nước làm mát và điện cấp cho hoạt động của lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu;
+ Đánh giá sơ bộ tác động phóng xạ, nhận dạng các loại chất thải phóng xạ phát sinh, dự báo mức độ phát thải trong điều kiện vận hành và khi xảy ra sự cố trên cơ sở quy mô, công nghệ và địa điểm thực hiện dự án; nhận diện các yếu tố môi trường nhạy cảm trong vùng chịu tác động bức xạ; xây dựng các biện pháp giảm thiểu tác động môi trường;
+ Phân tích, lựa chọn sơ bộ về công nghệ, thông số kỹ thuật; vấn đề bảo đảm an toàn bức xạ, an toàn hạt nhân và an ninh hạt nhân; ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân; quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng; phòng, chống cháy nổ; an ninh, quốc phòng;
+ Thiết kế sơ bộ bao gồm thuyết minh và bản vẽ về vị trí xây dựng, sơ bộ tổng mặt bằng và các hạng mục quan trọng về an toàn, dây chuyền công nghệ, bao gồm: xác định các tham số đầu vào cho thiết kế về động đất trong cơ sở thiết kế, mức lũ lụt lớn nhất, giá trị cực trị của các điều kiện khí tượng; đề xuất cấu hình sơ bộ của lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu phù hợp với địa điểm và vùng lập kế hoạch khẩn cấp;
+ Phương án bảo đảm nguồn lực về an toàn bức xạ và hạt nhân;
+ Những kiến nghị khi xem xét, quyết định chủ trương đầu tư lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu (nếu có).
- Trình tự thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu tuân thủ quy định của pháp luật về đầu tư công, pháp luật về năng lượng nguyên tử và quy định khác của pháp luật có liên quan; trình tự thẩm định, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu tuân thủ quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về năng lượng nguyên tử và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Căn cứ Điều 56 Nghị định 316/2025/NĐ-CP, đối với địa điểm xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu, thực hiện các quy định sau đây:
- Việc khảo sát, đánh giá địa điểm quy định tại Điều 14 Nghị định 316/2025/NĐ-CP. Việc giám sát hoạt động khảo sát, đánh giá địa điểm quy định tại Điều 15 Nghị định 316/2025/NĐ-CP.
- Báo cáo tổng quan về lựa chọn địa điểm quy định tại Điều 16 trừ điểm h khoản 1 Nghị định 316/2025/NĐ-CP.
- Hồ sơ đề nghị phê duyệt địa điểm quy định tại Điều 17 trừ điểm g khoản 2 Nghị định 316/2025/NĐ-CP.
- Nội dung thẩm định địa điểm quy định tại Điều 18 Nghị định 316/2025/NĐ-CP.
- Trình tự, thủ tục thẩm định hồ sơ đề nghị phê duyệt địa điểm quy định tại Điều 19 Nghị định 316/2025/NĐ-CP; trừ thời hạn thẩm định được quy định là không quá 12 tháng.
- Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ có trách nhiệm phê duyệt hoặc ra quyết định từ chối phê duyệt địa điểm xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu.
- Thời hạn hiệu lực của quyết định phê duyệt địa điểm là 20 năm và được điều chỉnh khi có thay đổi đáng kể ảnh hưởng đến an toàn, môi trường hoặc các yếu tố quan trọng khác.
- Bộ Khoa học và Công nghệ có trách nhiệm trả kết quả xử lý hồ sơ đề nghị phê duyệt địa điểm xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu cho chủ đầu tư như sau:
+ Trường hợp hồ sơ được phê duyệt, Bộ Khoa học và Công nghệ gửi văn bản thông báo kèm theo Quyết định của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt địa điểm xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu đến chủ đầu tư;
+ Trường hợp hồ sơ không được phê duyệt, Bộ Khoa học và Công nghệ gửi văn bản thông báo kèm theo văn bản của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ từ chối phê duyệt địa điểm và nêu rõ lý do từ chối;
+ Việc trả kết quả được thực hiện trực tiếp tại trụ sở Bộ Khoa học và Công nghệ hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích.
- Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quy định chi tiết về yêu cầu an toàn đối với khảo sát, đánh giá địa điểm xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu, trình tự thủ tục điều chỉnh quyết định phê duyệt địa điểm xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu.
Xem chi tiết tại Nghị định 316/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ 01/01/2026.
Nguyễn Ngọc Tố Uyên