Dự kiến xây dựng Luật quản lý thuế mới theo hướng bỏ thuế khoán

Dự kiến xây dựng Luật quản lý thuế mới theo hướng bỏ thuế khoán (Hình từ Internet)

Dự kiến xây dựng Luật quản lý thuế mới theo hướng bỏ thuế khoán

Tại Dự thảo Luật Quản lý thuế, Bộ Tài chính đề xuất chính sách đổi mới phương pháp quản lý đối với doanh nghiệp siêu nhỏ bao gồm cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, với giải pháp là xây dựng Luật quản lý thuế mới theo hướng bỏ thuế khoán. Cụ thể nội dung chính sách như sau:

Mục tiêu của chính sách:

- Đổi mới toàn diện phương thức quản lý thuế phù hợp với đặc thù của doanh nghiệp siêu nhỏ, cá nhân kinh doanh (hộ kinh doanh) nhằm thúc đẩy chủ trương phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04 tháng 5 năm 2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân “bãi bỏ hình thức khoản thuế, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, triệt để thực hiện hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế” và thực hiện giải pháp tại Nghị quyết 198/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân “Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp khoản thuế từ ngày 01/01/2026. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo pháp luật quản lý thuế”;

- Nâng cao tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quản lý thuế khu vực này;

- Tạo thuận lợi cho doanh nghiệp siêu nhỏ, cá nhân kinh doanh (hộ kinh doanh) thông qua ứng dụng công nghệ, đơn giản hóa thủ tục và tăng tính chủ động:

- Chuyển đổi từ phương pháp quản lý khoán thuế sang quản lý theo dữ liệu và rủi ro.

Nội dung của chính sách

- Phân loại và định nghĩa lại đối tượng hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh để quản lý theo quy mô; Thiết lập các tiêu chí định lượng (doanh thu, địa điểm cố định, hình thức hoạt động kinh doanh) để xác định phương thức quản lý phù hợp, đồng bộ với luật thuế giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân, thu nhập doanh nghiệp và luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

- Áp dụng pháp pháp quản lý thuế linh hoạt và theo rủi ro: (i) đối với cá nhân kinh doanh (hộ kinh doanh ổn định, có địa điểm, doanh thu rõ ràng thì áp dụng phương thức quản lý thuế theo kê khai của người nộp thuế kết hợp dữ liệu từ hóa đơn điện tử, từ các tài khoản thanh toán qua ngân hàng, từ các nền tảng số, sản thương mại điện tử; (ii) Đối với cá nhân kinh doanh (hộ kinh doanh) nhỏ lẻ, lưu động, rủi ro thấp: bổ sung quy định cơ quan thuế hỗ trợ tạo lập tờ khai điền sẵn từ ứng dụng hệ thống của cơ quan thuế, gửi tờ khai điển sẵn cho người nộp thuế để kiểm tra xác nhận nghĩa vụ thuế phải nộp; (iii) xây dựng cơ chế quản lý theo rủi ro thay vi quản lý đồng loạt: hồ sơ minh bạch, nộp thuế đơn giản, kiểm tra ngẫu nhiên; (iv) Bổ sung quy định nghĩa vụ thế đơn giản riêng cho cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ.

- Thúc đẩy sử dụng công nghệ trong khai, nộp thuế: Bổ sung quy định tại Luật về việc bắt buộc hoặc khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế (bao gồm hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế); Triển khai ứng dụng di động đơn giản hóa khai thuế, nộp thuế, tra cứu nghĩa vụ thuế của cá nhân kinh doanh (hộ kinh doanh);

- Đơn giản thủ tục hành chính thuế: giảm tần suất kê khai, nộp thuế đối với cá nhân kinh doanh có doanh thu thấp; áp dụng cơ chế khai 1 lần - nộp nhiều loại thuế (thuế GTGT, TNCN)

- Bổ sung quy định để khuyến khích cá nhân kinh doanh (hộ kinh doanh) chuyển đổi hình thức kinh doanh sang doanh nghiệp siêu nhỏ, vừa và nhỏ: quy định cho cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ không có kể toán nhưng sử dụng sổ sách để ghi chép doanh thu thực tế, quy định tỷ lệ % trên doanh thu đảm bảo công bằng giữa cá nhân kinh doanh (hộ kinh doanh) có doanh thu tương đương doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Các giải pháp thực hiện chính sách

- Làm rõ địa vị pháp lý, trách nhiệm của hộ kinh doanh trong thực hiện nghĩa vụ thuế căn cứ tiêu chí doanh thu của doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ theo quy định của Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa để quy định phương pháp tính thuế đối với cá nhân kinh doanh có doanh thu tương đương doanh nghiệp siêu nhỏ tại luật thuế TNCN, Luật Quản lý thuế.

- Xóa quy định khoán thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh và bổ sung quy định: hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh áp dụng cơ chế tự khai, tự nộp thuế theo phương pháp tính thuế trực tiếp (tỷ lệ % trên doanh thu) thống nhất với quy định của Luật thuế giá trị gia tăng” và Luật thuế thu nhập cá nhân.

- Bổ sung quy định về mức tỷ lệ %/doanh thu tính thuế GTGT đối với hộ kinh doanh có quy mô doanh thu tương đương doanh nghiệp siêu nhỏ hoặc tương đương doanh nghiệp nhỏ và vừa để bảo đảm công bằng và khuyến khích hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chuyển sang mô hình doanh nghiệp (để được hưởng chính sách ưu đãi về thuế TNDN theo Luật thuế TNDN, Nghị quyết 198/2025/QH15). Bổ sung quy định về mức tỷ lệ %/thu nhập chịu thuế hoặc trên doanh thu tính thuế để tính thuế TNCN đối với cá nhân kinh doanh có quy mô doanh thu tương đương doanh nghiệp siêu nhỏ hoặc tương đương doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Luật thuế TNCN.

- Bổ sung quy định cơ quan thuế kiểm tra rủi ro dựa trên so sánh lĩnh vực kinh doanh hộ kinh doanh tương tự, Dữ liệu kiểm tra của cơ quan thuế thực địa kết hợp đăng ký hộ kinh doanh, Dữ liệu từ nền tảng bán hàng, sản thương mại điện tử (TMĐT).

- B& sung quy định trường hợp hộ kinh doanh vi phạm trong kê khai, nộp thuế, cơ quan thuế thực hiện xử phạt và ấn định thuế theo quy định của Luật QLT.

- Nghiên cứu bổ sung quy định cơ quan thuế hỗ trợ tạo lập tờ khai điều sẵn từ ứng dụng hệ thống của cơ quan thuế, gửi tờ khai điền sẵn cho người nộp thuế để kiểm tra xác nhận nghĩa vụ thuế phải nộp;

- Bổ sung quy định về chế độ kế toán và hóa đơn: Giao Chính phủ quy định chi tiết theo hướng

+ Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 01 tỷ đồng/năm trở lên: Áp dụng chế độ kế toán đơn giản như các doanh nghiệp vừa và nhỏ theo Thông tư 88/2021/TT-BTC; và Áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế (đối với hộ kinh doanh bán hàng hỏa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng phải sử dụng hóa đơn điện từ khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu đến cơ quan thuế từ ngày 01/6/2025 theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025) hoặc hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế.

+ Đối với các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng (từ 200 triệu đồng/năm đến dưới 01 tỷ đồng/năm:

Áp dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc không có mã của cơ quan thuế (Cơ quan thuế hỗ trợ cấp hóa đơn có mã lẻ online hoặc dùng phần mềm trung gian miễn phí) hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nếu hộ kinh doanh có điều kiện thực hiện hoặc bill tính tiền đáp ứng điều kiện về hóa đơn điện tử hoặc hóa đơn đơn giãn cho phép hộ kinh doanh lập “biên nhận bán hàng điện tử” qua app, Zalo, SMS, hoặc mẫu có mã QR theo quy định của Chính phủ (áp dụng trong giai đoạn từ 1/1/2026 đến 31/12/2026); Đồng thời, các hộ kinh doanh phải thực hiện lộ trình áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Thực hiện sổ sách để ghi chép doanh thu thực tế phát sinh theo hướng đơn giản nhưng có đủ thông tin để xác định chính xác nghĩa vụ thuế với Nhà nước (Chính phủ Bộ Tài chính sẽ hướng dẫn cụ thể sổ sách ghi chép và Bộ Tài chính cần sửa đổi, bổ sung Thông tư 88/2021/TT-BTC về chế độ kế toán đối với doanh nghiệp siêu nhỏ, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh để đơn giản mẫu biểu).