Chính thức có tội danh mới trong Bộ luật Hình sự từ ngày 01/7/2025

Chính thức có tội danh mới trong Bộ luật Hình sự từ ngày 01/7/2025 (Hình ảnh từ Internet)

Sáng 25/6/2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, với 429/439 đại biểu có mặt biểu quyết tán thành (bằng 89,75% tổng số đại biểu Quốc hội), Quốc hội đã thông qua Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.

Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự

Chính thức có tội danh mới trong Bộ luật Hình sự từ ngày 01/7/2025

Cụ thể, Quốc hội đã thống nhất thông qua Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, theo đó chính thức bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy, trước đó Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 256a) theo hướng chỉ xử lý đối với những người đang trong quá trình cai nghiện hoặc vừa kết thúc quá trình cai nghiện ma túy mà tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy.

Tuy nhiên, Điều 256a của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự lần này không áp dụng đối với tất cả người sử dụng trái phép chất ma túy mà chỉ áp dụng đối với những người đang cai nghiện hoặc đã thực hiện việc cai nghiện ma túy nhưng biện pháp này “đã bị thất bại”, người đã cai nghiện ma túy tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy.

Điều 256a. Tội sử dụng trái phép chất ma túy

1. Người nào sử dụng trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 03 năm:

a) Đang trong thời hạn cai nghiện ma túy tự nguyện, cai nghiện ma túy bắt buộc, điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy;

b) Đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện theo quy định của Luật phòng, chống ma túy;

c) Đang trong thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy và đã từng bị xử lý hành chính bằng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy;

d) Trong thời hạn 02 năm kể từ khi tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện hoặc điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy.

2. Tái phạm tội này thì bị phạt tù từ 03 năm đến 05 năm.

Cụ thể, việc bổ sung tội danh “sử dụng trái phép chất ma tuý” bởi một số nguyên nhân:

- Một là, thực hiện chủ trương áp dụng chính sách hình sự nghiêm khắc hơn để giảm cầu ma túy, chặn đứng mối quan hệ cung, cầu ma túy.

- Hai là, thực tiễn công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về ma túy thấy rằng, hiện nay, tình hình nghiện ma túy diễn ra rất phức tạp, số người nghiện ma túy đang có xu hướng gia tăng; ma túy là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến các loại tội phạm khác như trộm cắp tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, cướp giật tài sản...

- Ba là, pháp luật hiện hành đang quy định xử lý về tội tàng trữ trái phép chất ma túy và tội danh này chủ yếu là đối với người tàng trữ để sử dụng. Như vậy, một người sau khi mua chất ma túy để sử dụng, nếu chưa kịp sử dụng mà bị phát hiện thì bị xử lý về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy, còn nếu đang hoặc đã sử dụng thì lại không bị xử lý về hành vi tương ứng.

- Bốn là, nghiện ma túy nếu không được quản lý tốt để kéo giảm số lượng người nghiện thì sẽ “lây lan” đối với những người khác. Thực tiễn cho thấy, hiện nay, số lượng người sử dụng trái phép, nghiện ma túy đang có xu hướng trẻ hóa, một bộ phận giới trẻ dễ bị rủ rê, lôi kéo vào con đường sử dụng trái phép chất ma túy, tìm tới ma túy để giải tỏa áp lực trong cuộc sống; nhiều người coi sử dụng ma túy như một cách để thể hiện bản thân…

- Năm là, thực tế công tác cai nghiện ma túy cho thấy, nhiều người đang trong quá trình cai nghiện hoặc ngay sau khi kết thúc quá trình cai nghiện vẫn tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy nhưng chưa có biện pháp hoặc chế tài để giải quyết đối với những trường hợp này.

Xem thêm Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025.