Tổng quan về vùng Đông Nam Bộ mới sau sáp nhập theo Thông báo 417/TB-VPCP

Tổng quan về vùng Đông Nam Bộ mới sau sáp nhập (Hình từ internet)

Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo 417/TB-VPCP ngày 12/8/2025 về Kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị lần thứ 6 của Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ và Hội nghị lần thứ 4 Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội.

Thông báo 417/TB-VPCP

Tổng quan về vùng Đông Nam Bộ mới sau sáp nhập theo Thông báo 417/TB-VPCP

* Vùng Đông Nam Bộ mới là đầu tàu kinh tế của cả nước

Theo nội dung tại Thông báo 417/TB-VPCP năm 2025, sau sắp xếp địa giới hành chính, vùng Đông Nam Bộ gồm 3 tỉnh, thành phố:

- TPHCM (sáp nhập TPHCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương)

- Đồng Nai (sáp nhập Đồng Nai và Bình Phước),

- Tây Ninh (sáp nhập Tây Ninh và Long An).

Vùng Đông Nam Bộ hiện nay có diện tích trên 28 nghìn km²; dân số gần 21 triệu người; mật độ dân số 749 người/km²; quy mô GRDP trên 150 tỷ USD; thu NSNN đạt trên 795 nghìn tỷ đồng (chiếm 36,3% cả nước); xuất khẩu đạt trên 135 tỷ USD (chiếm 33,3%); dư nợ tín dụng đạt gần 5,3 triệu tỷ đồng (chiếm 33,9%); số doanh nghiệp còn hoạt động trên 381 nghìn doanh nghiệp (chiếm 41,4%); có 23 nghìn dự án FDI (chiếm 55,4%) với tổng vốn đầu tư trên 205 tỷ USD (chiếm gần 42%)..

Qua đánh giá chung, Vùng Đông Nam Bộ sau khi sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh được mở rộng về quy mô (bao gồm tỉnh Long An cũ) và tiếp tục giữ vị trí đặc biệt quan trọng, là đầu tàu kinh tế, là cực tăng trưởng có tính chất quyết định cho sự phát triển của đất nước.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, kinh tế vùng Đông Nam Bộ có nhiều điểm sáng tích cực, nhất là về thu hút FDI (dẫn đầu cả nước về cả số dự án và tổng số vốn đầu tư) và phát triển doanh nghiệp (số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới lớn nhất trong 06 vùng kinh tế với 33.354 doanh nghiệp).

Tuy nhiên, vùng Đông Nam Bộ cũng gặp phải những thách thức to lớn. Tốc độ tăng trưởng GRDP có xu hướng chậm lại, 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt 7%, thấp hơn bình quân chung cả nước (7,52%). Hạ tầng của vùng chưa đồng bộ, một số điểm nghẽn kéo dài: ùn tắc giao thông đô thị, ngập úng, thiếu quỹ đất phát triển, áp lực dân số, ô nhiễm môi trường và tác động của biến đổi khí hậu. Công nghiệp phát triển thiếu bền vững, chủ yếu phụ thuộc vào các doanh nghiệp FDI, giá trị gia tăng còn thấp, liên kết chuỗi sản xuất còn hạn chế.

Việc phân bố khu công nghiệp chưa hợp lý, cơ sở hạ tầng trong nhiều khu còn yếu, thiếu liên kết với logistics và dịch vụ hỗ trợ sản xuất. Hệ sinh thái logistics chậm hình thành, chưa đáp ứng nhu cầu lưu chuyển hàng hóa của một vùng kinh tế trọng điểm.

* Nhiệm vụ, giải pháp đối với sự phát triển kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ trong thời gian tới

Sau khi sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh, với không gian phát triển rộng hơn, đầy tiềm năng, vùng Đông Nam Bộ cần một chiến lược phát triển vùng thông minh, hiệu quả, gắn kết đồng bộ và bền vững với các nhiệm vụ trọng tâm là: Tiếp tục rà soát, hoàn thiện về thể chế; rà soát, cập nhật các quy hoạch liên quan; tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ sở hạ tầng; xây dựng hệ sinh thái công nghiệp - dịch vụ có giá trị gia tăng cao;

Mở rộng các hình thức huy động nguồn lực đặc biệt là hợp tác công - tư trong đó nguồn lực nhà nước có vai trò dẫn dắt, đồng thời huy động tối đa nguồn lực xã hội; quản trị thông minh và tăng cường đào tạo nguồn nhân lực tương xứng với yêu cầu phát triển mới; mở rộng thể chế điều phối, liên kết vùng, cơ chế đặc thù gắn với không gian phát triển mới cho hiệu quả và sát với thực tế để thực sự phát huy vai trò dẫn dắt của vùng đối với cả nước và khu vực.

Giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các địa phương trong vùng Đông Nam Bộ tập trung: (i) Rà soát, tháo gỡ về thể chế cho vùng theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền, giảm chi phí tuân thủ; (ii) Rà soát và cập nhật quy hoạch vùng phù hợp với việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh và định hướng phân vùng kinh tế - xã hội mới theo hướng tích hợp một cách khoa học, hiệu quả, kiến tạo, dựa vào thực tiễn chứ không phải cộng cơ học; (iii) Xác định các nội dung cần cập nhật, điều chỉnh tại Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định. Các địa phương trong vùng khẩn trương rà soát, điều chỉnh quy hoạch cấp tỉnh để phù hợp và phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của không gian phát triển mới sau xắp xếp.

* Về một số dự án hạ tầng trọng điểm:

- Dự án Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh: Các địa phương trong vùng sớm hoàn thiện thủ tục đầu tư để triển khai dự án, trong đó tập trung khơi thông nguồn lực thể chế để áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù về khai thác khoáng sản, chỉ định thầu, không phải thẩm định nguồn và khả năng cân đối vốn. Không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng, lãng phí.

- Dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ: Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tập trung chỉ đạo để sớm tổ chức lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án theo quy định.

- Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành: Giao Bộ Xây dựng đôn đốc chủ đầu tư chỉ đạo quyết liệt, huy động tối đa nhân lực, thiết bị và giải quyết dứt điểm các vướng mắc để bảo đảm tiến độ chung của toàn dự án để khánh thành vào ngày 19 tháng 12 năm 2025.

- Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam: Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng chủ động phối hợp với các Bộ, ngành liên quan khẩn trương triển khai thực hiện Nghị quyết 222/2025/QH15 ngày 27 tháng 6 năm 2025 của Quốc hội. Bộ Tài chính và các Bộ, cơ quan liên quan theo chức năng nhiệm vụ được giao dự thảo các Nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành Nghị quyết 222/2025/QH15, trình Chính phủ trong tháng 9 năm 2025.

- Đối với các dự án giao thông kết nối vùng:

+ Dự án cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành: Hiện nay tiến độ giải ngân rất chậm, yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát và có giải pháp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

+ Dự án cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Mộc Bài: Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Tây Ninh rà soát, xử lý ngay các vướng mắc, bảo đảm tiến độ triển khai.

+ Dự án cầu Mã Đà: Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai sớm hoàn thiện các thủ tục để triển khai xây dựng dự án trong giai đoạn 2026 - 2030.

+ Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai, Bộ Xây dựng và các Bộ, cơ quan liên quan khẩn trương nghiên cứu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ trong Quý III năm 2025 về chủ trương, phương án kết nối giao thông (đường sắt, tàu điện ngầm) giữa 2 sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành.

+ Bộ Tài chính tổng hợp, cân đối vốn cho các dự án kết nối vùng trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét theo quy định.

Trên đây là nội dung tổng quan về vùng Đông Nam Bộ mới sau sáp nhập theo Thông báo 417/TB-VPCP năm 2025.