Nghị quyết 283/NQ-CP: Dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi)

Nghị quyết 283/NQ-CP: Dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) (Hình từ internet)

Nghị quyết 283/NQ-CP

Ngày 16/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết 283/NQ-CP phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 8/2025.

Nghị quyết 283/NQ-CP: Dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi)

Theo đó, trên cơ sở xem xét hồ sơ trình của các bộ, cơ quan và các ý kiến phát biểu tại Phiên họp, Chính phủ thống nhất quyết nghị đối với các dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) như sau:

- Chính phủ đánh giá cao Bộ Tư pháp đã chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025.

- Chính phủ thống nhất về sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Giám định tư pháp 2012 hiện hành để soạn thảo luật thay thế nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp, đấu tranh, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, khắc phục những hạn chế, bất cập trong tổ chức, hoạt động giám định tư pháp, góp phần giải quyết các vụ án kịp thời, khách quan, nâng cao chất lượng hoạt động tố tụng

- Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến của các Thành viên Chính phủ, đại biểu dự họp, tiếp tục rà soát hoàn thiện dự án Luật bảo đảm yêu cầu sau:

+ Thể chế hóa đầy đủ các chủ trương của Đảng về cải cách tư pháp, đổi mới tổ chức và hoạt động giám định tư pháp, phù hợp với Hiến pháp, pháp luật có liên quan. Nghiên cứu, kế thừa những chính sách, quy định trong Luật hiện hành đã được thực tế chứng minh, áp dụng có hiệu quả; bổ sung các quy định để xử lý bất cập, vướng mắc phát sinh trên thực tiễn.

+ Rà soát, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với các quy định pháp luật có liên quan, như: Bộ luật Dân sự 2015, Bộ luật Hình sự 2019, Bộ luật Tố tụng hình sự 2015,..., phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Tham khảo kinh nghiệm quốc tế, lựa chọn tiếp thu phù hợp với đặc điểm, điều kiện của Việt Nam. Tham vấn các chuyên gia, nhà khoa học, người làm công tác thực tiễn; đẩy mạnh truyền thông chính sách để tạo sự đồng thuận, phối hợp hiệu quả với các bộ, ngành, cơ quan của Đảng, cơ quan của Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, hoàn thiện Hồ sơ chính sách Luật.

+ Tiếp tục rà soát, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong thực hiện thủ tục hành chính; tiếp tục rà soát, đề xuất phân cấp, phân quyền triệt để cho các cơ quan, địa phương trực tiếp quản lý, thực hiện (gần với cơ chế kiểm soát, giám sát; bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ kết quả) nhằm khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh trong tiếp nhận và thực hiện giảm định, gây ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết các vụ án, đồng thời bảo đảm phù hợp với khả năng chuyên môn của tổ chức giám định đối với vụ việc khó, phức tạp.

+ Tiếp tục nghiên cứu, rà soát, bổ sung các chế độ, chính sách ưu đãi để giữ và thu hút người làm giám định trong các lĩnh vực giám định chuyên trách; tiếp tục nghiên cứu cơ chế bảo vệ, miễn trừ trách nhiệm đối với giám định viên. Quy định rõ, khả thi nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước và nâng cao trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng đối với công tác giám định tư pháp, bảo đảm phối hợp hiệu quả giữa cơ quan quản lý nhà nước về giám định tư pháp với cơ quan tiến hành tố tụng các cấp.

+ Về lĩnh vực giám định pháp y tại địa phương (Điều 15 dự thảo Luật): Bộ Tư pháp tiếp tục nghiên cứu quy định theo hướng Phòng kỹ thuật hình sự thuộc Công an tỉnh, thành phố được thực hiện giám định pháp y từ thì và giám định pháp y thương tích vì khả năng chuyên môn đã đáp ứng yêu cầu, tạo thuận lợi cho cơ quan trưng cầu giám định tư pháp trong trường hợp vụ việc, vụ án cần giám định cả về giám định pháp y thương tích và giám định pháp y tử thi, đồng thời cần nghiên cứu tổ chức lại các cơ quan giám định pháp y công lập tại địa phương nhằm tránh chồng chéo, lãng phí.

+ Về mở rộng phạm vi xã hội hóa giám định tư pháp (Điều 18 dự thảo Luật): Bộ Tư pháp tiếp tục rà soát, nghiên cứu quy định theo hướng mở rộng phạm vi giám định đối với Văn phòng giám định tư pháp như dự thảo Luật nhằm phục vụ nhu cầu của hoạt động tố tụng dân sự, tố tụng hành chính, nhu cầu của tổ chức, cá nhân trong xã hội; riêng các chuyên ngành ADN, tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân thì việc giám định phục vụ hoạt động tố tụng hình sự phải do tổ chức giám định tư pháp công lập thực hiện, bảo đảm đáp ứng được yêu cầu, tính chất của hoạt động tố tụng, đồng thời phù hợp với chủ trương của Đảng về xã hội hóa lĩnh vực giám định tư pháp.

Về thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm giám định viên tư pháp của Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (Điều 9 dự thảo Luật): Thống nhất nội dung dự thảo Luật quy định theo hướng Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao bổ nhiệm, miễn nhiệm giám định viên tư pháp đối với người làm việc tại cơ quan, đơn vị thuộc Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Viện kiểm sát nhân dân tối cao ở lĩnh vực chuyên môn thuộc thẩm quyền quyền quản lý nhằm tạo sự chủ động cho Bộ, ngành chủ quản gắn với trách nhiệm quản lý, sử dụng và giám sát đội ngũ giám định viên do mình bố nhiệm; tránh tình trạng Cơ quan quản lý sử dụng giám định viên nhưng không có thẩm quyền bổ nhiệm vì bản chất đây là hoạt động công vụ.

+ Về cơ chế thanh toán chi phí giám định tư pháp (Điều 38 dự thảo Luật): Thống nhất với dự thảo Luật quy định theo hướng, chuyển việc lập dự toán thanh toán sang cho cơ quan, tổ chức thực hiện giám định (đối với các cơ quan, tổ chức nhà nước được ngân sách nhà nước bố trí kinh phí hoạt động) vì cơ quan thực hiện giám định trực tiếp quản lý người thực hiện giám định, nắm rõ các công việc cũng như chi phí phát sinh; góp phần khắc phục tình trạng thanh toán không kịp thời, phải thông qua cơ quan trung cầu, trong khi hoạt động giám định trong tố tụng là hoạt động công vụ, đều chỉ từ ngân sách nhà nước; cơ quan trưng cầu chỉ lập dự toán thanh toán chi trả cho người thực hiện giám định không được bố trí tử ngân sách nhà nước.

- Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp các bộ, cơ quan liên quan hoàn thiện Hồ sơ dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025. Bộ trưởng Bộ Tư pháp thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ kỳ Tờ trình Quốc hội dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ X Quốc hội khóa XV.

- Phân công Phó Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo hoàn thiện dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi).