Dự thảo Luật Trợ giúp pháp lý (sửa đổi)

Dự thảo Luật Trợ giúp pháp lý (sửa đổi)

Bộ Tư pháp đã công bố dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý (sau đây gọi tắt là dự thảo Luật).

Dự thảo Luật

Dự thảo Luật Trợ giúp pháp lý (sửa đổi)

Cụ thể, dự thảo Luật đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Trợ giúp pháp lý 2017 quy định những nội dung liên quan đến người thực hiện trợ giúp pháp lý (TGPL), tổ chức thực hiện TGPL. lĩnh vực TGPL, trách nhiệm của Chính phủ, Bộ Tư pháp, Ủy ban nhân dân cấp xã trong công tác TGPL.

Đơn cử một số nội dung cơ bản của dự thảo Luật như sau:

* Về diện người được trợ giúp pháp lý

Dự thảo Luật bổ sung một số diện người được TGPL nhằm bảo đảm tối đa quyền được tiếp cận pháp luật, TGPL cho các đối tượng yếu thế, phù hợp với thông lệ quốc tế và các Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, cụ thể như sau:

- Sửa đổi, bổ sung diện người được TGPL theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người và Luật Tư pháp người chưa thành niên để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.

- Sửa cụm từ “Nạn nhân trong vụ việc bạo lực gia đình” thành “Người bị bạo lực gia đình trong vụ việc liên quan đến bạo lực gia đình” cho phù hợp với quy định của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình.

- Sửa cụm từ “Người khuyết tật có khó khăn về tài chính” thành “Người khuyết tật” (không yêu cầu điều kiện có khó khăn về tài chính) bởi vì: Người khuyết tật có những khiếm khuyết nhất định về thể chất, trí tuệ hoặc tâm thần nên thường gặp khó khăn trong các lĩnh vực của đời sống xã hội cũng như khi tiếp cận và sử dụng các dịch vụ xã hội, trong đó có dịch vụ pháp lý.

- Bổ sung diện “Người nước ngoài được trợ giúp pháp lý theo quy định tại điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên” để thực hiện các Điều ước quốc tế mà Việt Nam đã và sẽ ký kết, tham gia; đồng thời bổ sung “các đối tượng khác theo quy định của pháp luật” để bao quát hết các đối tượng được trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật.

* Về Trung tâm TGPL nhà nước và Chi nhánh của Trung tâm

Dự thảo Luật quy định rõ mỗi tỉnh, thành phố có ít nhất 01 Trung tâm TGPL nhà nước và giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào nhu cầu, điều kiện thực tiễn tại địa phương quyết định số lượng Trung tâm TGPL nhà nước trên địa bàn. Với Chi nhánh của Trung tâm, lược bỏ điều kiện Chi nhánh chỉ được “thành lập tại các huyện ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn giao thông không thuận tiện đến Trung tâm TGPL nhà nước và chưa có tổ chức hành nghề luật sư hoặc tổ chức tư vấn pháp luật tham gia TGPL” (Điều 11 Luật TGPL 2017) cho phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, sáp nhập tỉnh, sáp nhập xã.

* Về lĩnh vực trợ giúp pháp lý

Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân có nhấn mạnh việc cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý miễn phí cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.

Do đó, đặt ra yêu cầu cần tư vấn, TGPL để người thuộc diện TGPL thuộc hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có thể tiếp cận pháp luật, tư vấn và TGPL trong sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế, thoát nghèo. Do đó, Dự thảo Luật không hạn chế lĩnh vực TGPL, lược bỏ cụm từ “trừ lĩnh vực kinh doanh, thương mại” nhằm thể chế hóa các chủ trương, quan điểm mới của Đảng, góp phần thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân, phù hợp chính sách TGPL: “bảo đảm quyền được TGPL phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội”.

Xem thêm chi tiết tại dự thảo Luật.