Tổng quan kế toán tài sản sinh học theo Thông tư 99/2025/TT-BTC

Tổng quan kế toán tài sản sinh học theo Thông tư 99/2025/TT-BTC (Hình từ Internet)

Tổng quan kế toán tài sản sinh học theo Thông tư 99/2025/TT-BTC

Bộ Tài chính có Thông tư 99/2025/TT-BTC hướng dẫn Chế độ kế toán doanh nghiệp có hiệu lực từ 01/01/2026.Thông tư quy định nhiều nội dung, gồm các Thay đổi về chỉ tiêu báo cáo tài chính theo Thông tư 99/2025/TT-BTC.

Theo đó, Tổng quan kế toán tài sản sinh học như sau:

1 Phân loại tài sản sinh học: Gồm tài sản sinh học cho hoạt động nông nghiệp và tài sản sinh học không sử dụng cho hoạt động nông nghiệp, gồm:

(i) Cây trồng, vật nuôi được phân loại là TSCĐ

- Cây lâu năm cho sản phẩm định kỳ (không dùng để lấy gỗ): Là các cây trồng cung cấp sản phẩm nhiều hơn một kỳ kế toán và ít có khả năng được bán dưới dạng sản phẩm nông nghiệp, trừ trường hợp thanh lí đột ngột;

- Vật nuôi làm việc trong vườn thú, phục hoạt động du lịch, tham quan…

(ii) Cây trồng, vật nuôi được kế toán là tài sản sinh học

- Cây trồng để lấy sản phẩm một lần (ví dụ các loại cây lấy gỗ hoặc vừa lấy gỗ vừa cho sản phẩm như cây cao su); cây trồng theo mùa vụ hàng năm (ví dụ ngô, lúa, mì, khoai, rau,…);

- Súc vật nuôi lấy thịt, sản phẩm một lần (cá, lợn, bò, gà,… nuôi lấy thịt) hoặc súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ (ví dụ bò sữa, gà lấy trứng, cừu lấy lông cừu, tôm giống, gà giống, cá giống, lợn giống,…)

2. Trình bày BCTC:

(1) Đối với vật nuôi:

- Vật nuôi sử dụng cho hoạt động nông nghiệp: Tài sản sinh học ngắn hạn hoặc dài hạn;

- Vật nuôi không sử dụng cho hoạt động nông nghiệp: súc vật làm việc (các con vật được nuôi trong rạp xiếc để biểu diễn xiếc, nuôi trong vườn thú để cho khách tham quan, chó nghiệp vụ được nuôi để thực hiện các nhiệm vụ theo yêu cầu,…): TSCĐ.

(2) Đối với cây trồng

- Cây trồng dài ngày cho sản phẩm, cây cảnh và không lấy gỗ: TSCĐ;

- Cây trồng lấy gỗ, vừa cho sản phẩm vừa lấy gỗ, cây trồng ngắn ngày thu hoạch cả cây như cây lương thực trình bày là tài sản sinh học ngắn hạn hoặc dài hạn.

Tài khoản 215 - tài sản sinh học

* Tài khoản này phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động tăng, giảm của:

(i) các tài sản sinh học liên quan đến hoạt động nông nghiệp (bao gồm cả các tài sản sinh học được tạo ra/sinh ra từ cây lâu năm cho sản phẩm định kỳ của doanh nghiệp);

(ii) sản phẩm nông nghiệp tại thời điểm thu hoạch.

Tài khoản này không sử dụng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động tăng, giảm của các cây lâu năm cho sản phẩm định kỳ và vật nuôi không sử dụng cho hoạt động nông nghiệp được phân loại là TSCĐ hữu hình.

* Tài sản sinh học được phản ánh trong TK này là các cây trồng hoặc vật nuôi sống gắn với sự quản lý của doanh nghiệp đối với quá trình biến đổi sinh học mà sau đó có thể được chuyển thành các sản phẩm

nông nghiệp hoặc tạo ra các tài sản sinh học khác.

3. Hoạt động nông nghiệp là hoạt động quản lý sự biến đổi sinh học nhằm thu hoạch được tài sản sinh học để bán hoặc để chế biến thành sản phẩm nông nghiệp hoặc sinh ra tài sản sinh học khác, như: trồng trọt (trồng cây hàng năm, cây lâu năm, vườn cây, vườn hoa, đồn điền,…) chăn nuôi (nuôi trồng thủy hải sản, gia súc, gia cầm,…).

4. Sản phẩm nông nghiệp là sản phẩm được thu hoạch từ tài sản sinh học (lá chè được thu hoạch từ bụi chè, sữa bò được thu hoạch từ bò mẹ, trứng được thu hoạch từ gà đẻ trứng,…). Sau thời điểm thu hoạch, các sản phẩm này không còn là tài sản sinh học mà chuyển sang là hàng tồn kho.

5. Kế toán Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ:

- Các chi phí mua, nuôi dưỡng từ khi bắt đầu cho đến giai đoạn trưởng thành được tính vào giá gốc;

- Đến giai đoạn trưởng thành thì bắt đầu thực hiện việc trích khấu hao theo giá trị phải khấu hao tương tự như khấu hao TSCĐ (tính vào giá vốn hàng bán);

- Chi phí chăm sóc , nuôi trồng sau giai đoạn trưởng thành được ghi nhận vào giá vốn hàng bán;

- Khi tài sản sinh học mẹ bắt đầu cho sản phẩm (ví dụ gà đẻ trứng, bò cho sữa,…) hoặc sinh ra các tài sản sinh học khác (bò mẹ sinh ra bê con,…): Giá gốc của sản phẩm nông nghiệp (trứng, sữa…) hoặc tài sản sinh học mới tạo ra (bê con…) phải bao gồm phần chi phí chăm sóc, nuôi dưỡng phát sinh trong kỳ tính cho tài sản sinh học mới đó và chi phí khấu hao tài sản sinh học mẹ.

Việc phân bổ chi phí chăm sóc, nuôi trồng trong kỳ cho các tài sản sinh học liên quan (tài sản sinh học mẹ, tài sản sinh học mới tạo ra, sản phẩm nông nghiệp,…) cần căn cứ vào đặc điểm, yêu cầu quản lý, cách thức thu hồi lợi ích tài sản sinh học. Doanh nghiệp phải áp dụng nhất quán phương pháp phân bổ đã chọn qua các kỳ kế toán và phải thuyết minh trên BCTC.

- Tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán: Trường hợp có dấu hiệu hoặc bằng chứng về việc các tài sản sinh học này bị tổn thất hoặc giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn so với giá trị ghi sổ của tài sản sinh học thì doanh nghiệp phải trích lập dự phòng tổn thất tài sản;

(3) Kế toán tài sản sinh học là Súc vật nuôi lấy sản phẩm một lần và Cây trồng theo mùa vụ hoặc lấy sản phẩm một lần

- Toàn bộ chi phí mua, nuôi trồng, chăm sóc,… phát sinh liên quan trực tiếp được hạch toán vào giá gốc. Nếu các chi phí này phát sinh không làm tăng lợi ích kinh tế trong tương lai của doanh nghiệp thì phải được ghi nhận là chi phí SXKD trong kỳ.

- Tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán: Nếu có dấu hiệu hoặc bằng chứng cho thấy các tài sản này bị tổn thất hoặc giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn so với NBV của tài sản sinh học thì phải trích lập dự phòng tổn thất tài sản sinh học.

- Trình bày là tài sản sinh học ngắn hạn hoặc dài hạn phù hợp với tiêu chí phân loại của BCTC

* Kế toán tài sản sinh học là Súc vật nuôi lấy sản phẩm một lần và Cây trồng theo mùa vụ hoặc lấy sản phẩm một lần

- Toàn bộ chi phí mua, nuôi trồng, chăm sóc,… phát sinh liên quan trực tiếp được hạch toán vào giá gốc. Nếu các chi phí này phát sinh không làm tăng lợi ích kinh tế trong tương lai của doanh nghiệp thì phải được ghi nhận là chi phí SXKD trong kỳ.

- Tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán: Nếu có dấu hiệu hoặc bằng chứng cho thấy các tài sản này bị tổn thất hoặc giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn so với NBV của tài sản sinh học thì phải trích lập dự phòng tổn thất tài sản sinh học.

- Trình bày là tài sản sinh học ngắn hạn hoặc dài hạn phù hợp với tiêu chí phân loại của BCTC