Những chính sách mới có hiệu lực trong tháng 12/2025

Những chính sách mới có hiệu lực trong tháng 12/2025

(1) Đưa người tai nạn đi cấp cứu được hỗ trợ 5 triệu đồng từ 15/12/2025

Đây là một trong những điểm mới Nghị định 279/2025/NĐ-CP về Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ.

Theo đó, khoản 3 Điều 12 Nghị định 279/2025/NĐ-CP thì căn cứ vào tính chất nghiêm trọng của vụ tai nạn giao thông, mức hỗ trợ cho cá nhân trực tiếp tham gia giúp đỡ, cứu chữa, đưa người bị tai nạn giao thông đường bộ đi cấp cứu sẽ được chi hỗ trợ không quá 05 triệu đồng cho cá nhân/01 vụ việc.

Ngoài ra, nếu gia đình có nạn nhân tử vong hoặc bị thương do tai nạn giao thông đường bộ gặp khó khăn về kinh tế sẽ được hỗ trợ tối đa 20 triệu đồng/vụ việc, và không quá 10 triệu đồng/vụ việc/01 người bị thương.

Xem thêm chi tiết tại Nghị định 279/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15/12/2025.

(2) Hàng loạt mức phạt mới trong lĩnh vực an ninh, trật tự xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội và phòng, chống bạo lực gia đình từ 15/12/2025

Ngày 30/10/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 282/2025/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình.

Đơn cử một vài quy định xử phạt vi phạm hành chính nổi bật tại Nghị định 282/2025/NĐ-CP như sau:

* Thả rông động vật nuôi ở nơi công cộng bị phạt tới 01 triệu đồng

Điều 8 Nghị định 282/2025/NĐ-CP quy định phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 nghìn đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau:

- Thả rông động vật nuôi trong đô thị hoặc nơi công cộng;

- Để vật nuôi, cây trồng hoặc các vật khác xâm lấn lòng đường, vỉa hè, vườn hoa, sân chơi, đô thị, nơi sinh hoạt chung trong khu dân cư, khu đô thị;

- Vứt rác hoặc bỏ bất cứ vật gì khác lên tường rào và khu vực liền kề với mục tiêu bảo vệ;

- Chăn, thả gia súc, gia cầm trong chung cư...

* Phạt tới 01 triệu đồng khi không thực hiện đúng quy định về đăng ký thường trú, tạm trú

Theo Điều 10 Nghị định 282/2025/NĐ-CP, đối với các hành vi vi phạm quy định về đăng ký và quản lý cư trú, Nghị định quy định phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau:

- Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, xóa đăng ký thường trú, xóa đăng ký tạm trú, tách hộ, điều chỉnh thông tin về cư trú trong Cơ sở dữ liệu về cư trú hoặc khai báo thông tin về cư trú;

- Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về thông báo lưu trú, khai báo tạm vắng;

- Không xuất trình giấy tờ liên quan đến cư trú hoặc thông tin về cư trú trên ứng dụng định danh quốc gia theo yêu cầu kiểm tra của cơ quan, người có thẩm quyền.

* Đánh lô, đề bị phạt tới 500 nghìn đồng, đánh tứ sắc bị phạt tới 02 triệu

Theo đó, các mức phạt mới đối với hành vi đánh bạc trái phép được quy định cụ thể tại Điều 36 Nghị định 282/2025/NĐ-CP như sau:

- Phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi mua các số lô, số đề.

- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

+ Đánh bạc trái phép bằng một trong các hình thức như xóc đĩa, tá lả, tổ tôm, tú lơ khơ, tam cúc, 3 cây, tứ sắc, đỏ đen, cờ thế, binh ấn độ 6 lá, binh xập xám 13 lá, tiến lên 13 lá, đá gà, tài xỉu hoặc các hình thức khác với mục đích được, thua bằng tiền, tài sản, hiện vật nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

+ Đánh bạc bằng máy, trò chơi điện tử trái phép nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

+ Cá cược trái phép trong hoạt động thi đấu thể thao, vui chơi giải trí hoặc các hoạt động khác nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

* Phạt đến 40 triệu đồng khi đốt pháo nổ, pháo hoa nổ

Cụ thể, tại các điểm d, đ và e khoản 4 Điều 13 Nghị định 282/2025/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong những hành vi:

(i) Sử dụng trái phép hoặc chiếm đoạt pháo nổ, pháo hoa nổ, thuốc pháo;

(ii) Trao đổi, cho, tặng, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố pháo hoa nổ hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép;

(iii) Giao pháo hoa nổ, thuốc pháo nổ cho cơ quan, tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.

Ngoài bị phạt tiền, cá nhân hoặc tổ chức vi phạm còn bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.

Đồng thời, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm tại điểm (ii).

* Cưỡng ép con cái học tập quá sức sẽ bị phạt tới 10 triệu đồng

Đối với các hành vi cưỡng ép, cản trở, cô lập, giam cầm, gây áp lực thường xuyên về tâm lý các thành viên gia đình, Nghị định quy định phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với một trong những hành vi sau:

- Ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân, có quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh hoặc hành vi khác nhằm cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý;

- Kỳ thị, phân biệt đối xử về hình thể, giới tính, năng lực của thành viên gia đình;

- Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu hoặc giữa cha, mẹ và con hoặc giữa vợ và chồng hoặc giữa anh, chị, em với nhau;

- Cưỡng ép thành viên gia đình học tập quá sức.

Lưu ý: Các mức phạt tiền trên là mức phạt được áp dụng đối cá nhân, còn đối với tổ chức thì phạt gấp đôi.

Xem thêm chi tiết tại Nghị định 282/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15/12/2025 và thay thế cho Nghị định 144/2021/NĐ-CP, trừ quy định tại Điều 14 Nghị định 282/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.

(3) Tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Ngày 16/10/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 272/2025/NĐ-CP về phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030.

Trong đó, tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số được quy định như sau:

- Thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số là thôn có từ 15% người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định thành cộng đồng.

- Xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số là xã đáp ứng ít nhất 01 trong 02 tiêu chí sau đây:

+ Có từ 15% người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định;

+ Có từ 4.500 người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định.

- Tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số là tỉnh đáp ứng ít nhất 01 trong 02 tiêu chí sau đây:

+ Có từ 15% người dân tộc thiểu số trở lên sinh sống ổn định;

+ Có từ 2/3 số xã trở lên là xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Xem chi tiết nội dung tại Nghị định 272/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/12/2025.

Trong trường hợp đến ngày 01/01/2026 danh sách thôn, xã, tỉnh theo quy định tại Nghị định này chưa được công bố thì tiếp tục tạm thời áp dụng danh sách hiện hành ban hành theo Quyết định 33/2020/QĐ-TTg. Thời gian áp dụng không quá ngày 31/3/2026.

(4) Giảm lãi suất cho vay các chương trình tín dụng chính sách từ 01/12/2025

Ngày 21/11/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 2553/QĐ-TTg về việc điều chỉnh giảm lãi suất cho vay một số chương trình tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội.

Theo đó, điều chỉnh giảm lãi suất cho vay đối với một số chương trình tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội như sau:

(i) Lãi suất cho vay hộ nghèo, cho vay học sinh, sinh viên (theo Quyết định 157/2007/QĐ-TTg), điều chỉnh giảm từ 6,6%/năm (0,55%/tháng) xuống 6,24%/năm (0,52%/tháng).

Theo Quyết định 157/2007/QĐ-TTg , học sinh, sinh viên được hỗ trợ chính sách vay vốn tại Ngân hàng Chính sách là học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn theo học tại các trường đại học (hoặc tương đương đại học), cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp và tại các cơ sở đào tạo nghề được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam gồm:

+ Học sinh, sinh viên mồ côi cả cha lẫn mẹ hoặc chỉ mồ côi cha hoặc mẹ nhưng người còn lại không có khả năng lao động.

+ Học sinh, sinh viên là thành viên của hộ gia đình thuộc một trong các đối tượng: Hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ có mức sống trung bình theo chuẩn quy định của pháp luật.

(ii) Lãi suất cho vay hộ gia đình sản xuất, kinh doanh tại vùng khó khăn, cho vay thương nhân hoạt động thương mại tại vùng khó khăn, điều chỉnh giảm từ 9,0%/năm (0,75%/tháng) xuống 7,8%/năm (0,65%/tháng).

Theo Quyết định 31/2007/QĐ-TTg thì tín dụng đối với hộ gia đình sản xuất, kinh doanh tại vùng khó khăn là việc sử đụng các nguồn lực tài chính do Nhà nước huy động để cho vay phát triển sản xuất, kinh doanh, góp phần thực hiện chương trình phát triển nông nghiệp, nông thôn, tăng trưởng kinh tế đồng đều giữa các vùng trong cả nước.

Ngân hàng Chính sách xã hội là tổ chức được giao thực hiện chính sách tín dụng đối với hộ gia đình sản xuất, kinh doanh tại vùng khó khăn theo quy định tại Quyết định 31/2007/QĐ-TTg.

(iii) Lãi suất cho vay thực hiện cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, điều chỉnh giảm từ 9,0%/năm (0,75%/tháng) xuống 8,4%/năm (0,70%/tháng).

Mức lãi suất cho vay các chương trình tín dụng chính sách trên được áp dụng từ ngày 01/12/2025 đối với các khoản vay còn dư nợ tại Ngân hàng Chính sách xã hội.

(5) 03 trường hợp vi phạm bị đình chỉ thi công chức từ 10/12/2025

Theo khoản 4, 6 Điều 2 Nội quy thi ban hành kèm theo Thông tư 22/2025/TT-BNV quy định áp dụng hình thức đình chỉ thi đối với thí sinh vi phạm thuộc một trong các trường hợp sau:

- Đã bị xử lý bằng hình thức cảnh cáo theo quy định mà tái phạm;

- Sử dụng trong phòng thi: Các loại giấy tờ, tài liệu không theo yêu cầu của bài thi; điện thoại di động, máy ghi âm, máy ảnh, máy vi tính, các phương tiện kỹ thuật thu, phát truyền tin, phương tiện sao lưu dữ liệu, thiết bị chứa đựng, truyền tải thông tin khác, trừ trường hợp có quy định khác;

- Gây mất an toàn, trật tự làm ảnh hưởng đến phòng thi.

Lưu ý: Thí sinh bị đình chỉ thi bài thi nào sẽ bị hủy kết quả bài thi đó và không được tiếp tục dự thi các bài thi tiếp theo (nếu có).

Xem thêm chi tiết tại Thông tư 22/2025/TT-BNV có hiệu lực từ ngày 10/12/2025.

(6) Tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp bác sĩ từ 18/12/2025

Ngày 03/11/2025, Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành Thông tư 41/2025/TT-BYT quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp bác sĩ, bác sĩ y học dự phòng, y sĩ.

Theo đó, Thông tư 41/2025/TT-BYT bác sĩ có hạng chức danh nghề nghiệp hạng 3 và tiêu chuẩn như sau:

- Về trình độ đào tạo:

Tốt nghiệp bác sĩ Y khoa hoặc Răng - Hàm - Mặt; có giấy phép hành nghề khám, chữa bệnh hoặc chứng chỉ bồi dưỡng tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp. Nếu tốt nghiệp cử nhân y khoa do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận trình độ đại học phải được cấp giấy phép (chứng chỉ) hành nghề khám bệnh, chữa bệnh hoặc được công nhận trình độ tương đương bác sĩ.

- Về nhiệm vụ chủ yếu:

Thực hiện khám, chữa bệnh, cấp cứu, hội chẩn chuyên môn theo phạm vi được giao; tư vấn, truyền thông, giáo dục sức khỏe cho người bệnh; quản lý, báo cáo sai sót kỹ thuật, cải tiến chất lượng khám chữa bệnh; tham gia đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiên cứu khoa học cấp cơ sở.

Xem chi tiết tại Thông tư 41/2025/TT-BYT có hiệu lực từ ngày 18/12/2025.

(7) Trường hợp được mở tài khoản ngoại tệ ở nước ngoài từ 15/12/2025

Cụ thể, tại các Điều 2, 3 và 4 Thông tư 39/2025/TT-NHNN quy định về trường hợp mở và sử dụng tài khoản ngoại tệ ở nước ngoài của tổ chức tín dụng được phép từ ngày 15/12/2025 như sau:

* Nhóm tổ chức tín dụng

 - Thực hiện hoạt động ngoại hối ở nước ngoài theo Giấy phép của Ngân hàng Nhà nước, không phải xin phép lại;

 - Thực hiện khoản vay nước ngoài khi hợp đồng yêu cầu phải mở tài khoản ngoại tệ ở nước ngoài;

- Đáp ứng điều kiện xin cấp phép thành lập và hoạt động cho văn phòng đại diện, chi nhánh, ngân hàng 100% vốn ở nước ngoài;

- Phục vụ hoạt động của văn phòng đại diện ở nước ngoài.

* Nhóm tổ chức kinh tế

Tổ chức kinh tế được mở tài khoản ngoại tệ ở nước ngoài sau khi được Ngân hàng Nhà nước cấp Giấy phép trong các trường hợp:

- Đáp ứng các điều kiện xin cấp phép thành lập và hoạt động cho chi nhánh, văn phòng đại diện;

- Phục vụ cho hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện ở nước ngoài;

-  Là doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã (sau đây gọi là bên đi vay) mở và sử dụng tài khoản ngoại tệ ở nước ngoài để thực hiện khoản vay nước ngoài theo thỏa thuận;

- Doanh nghiệp thuộc diện đầu tư đặc biệt quan trọng hoặc dự án PPP thực hiện cam kết, thỏa thuận với bên nước ngoài

- Thực hiện các cam kết, thỏa thuận, hợp đồng với bên nước ngoài, gồm: hợp đồng thầu xây dựng, hợp đồng mua bán tàu hoặc các hợp đồng khác.

* Nhóm tổ chức khác

Các tổ chức sau được mở tài khoản ngoại tệ ở nước ngoài khi:

- Tiếp nhận viện trợ của nước ngoài.

- Tiếp nhận tài trợ của nước ngoài.

- Thực hiện các trường hợp khác được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cho phép.

(8) Quy định mới về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước

Ngày 06/11/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 290/2025/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước.

Mức phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước là 250.000.000 đồng đối với cá nhân và 500.000.000 đồng đối với tổ chức.

Đơn cử hành vi thăm dò nước dưới đất không xin phép cơ quan có thẩm quyền sẽ bị xử phạt dựa trên số lượng giếng khoan trong công trình, bị phạt cao nhất lên đến 40 triệu đồng.

Phạt tiền đến 30.000.000 đồng đối với hành vi thực hiện hành nghề khoan nước dưới đất không đúng quy mô theo quy định.

Đối với trường hợp khai thác nước ngầm không có giấy phép, mức phạt được xác định theo lưu lượng khai thác (m³/ngày đêm) với mức phạt cao nhất là 250 triệu đồng khi Lưu lượng khai thác của công trình từ 12.000 m3 trở lên.

Xem chi tiết tại Nghị định 290/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 25/12/2025.

Trên đây là những chính sách mới nổi bật có hiệu lực trong tháng 12/2025.