2 phương án sắp xếp Văn phòng đăng ký đất đai theo mô hình chính quyền 2 cấp (Hình từ internet)
Đây là nội dung tại Tờ trình 70-TTr/ĐU ngày 07/10/2025 về tình hình hệ thống Văn phòng đăng ký đất đai ở địa phương và định hướng, giải pháp kiện toàn theo chính quyền 2 cấp.
Theo đó, phương án tổ chức sắp xếp lại Văn phòng đăng ký đất đai như sau:
(1) Về hoạt động của Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường
Tiếp tục duy trì hoạt động của Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường để thống nhất thực hiện nhiệm vụ xây dựng, cập nhật, quản lý, vận hành cơ sở dữ liệu đất đại tập trung, kết nối, chia sẻ đa ngành, đa lĩnh vực; thực hiện dịch vụ công về đất đai và hỗ trợ công tác quản lý nhà nước về đất đai thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp tỉnh; bổ sung một số nhiệm vụ để bảo đảm kết nối, phân quyền sử dụng cơ sở dữ liệu đất đai với cấp xã và phù hợp với mô hình chính quyền 02 cấp.
(2) Chuyển giao thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai theo quy định của pháp luật hiện hành về cấp xã
Kết thúc hoạt động của các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc; chuyển giao thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai theo quy định của pháp luật hiện hành về cấp xã. Để đảm bảo UBND cấp xã chủ động và chịu trách nhiệm hoàn toàn trong quy trình quản lý đất đai đã được phân cấp.
PA1:
Uỷ ban nhân dân cấp xã thành lập đơn vị sự nghiệp công lập cấp xã để tiếp nhận nguyên trạng thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai theo quy định của pháp luật hiện hành. Căn cứ vào quy mô dân số, quy mô nền kinh tế của từng cấp xã, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định bố trí tối thiểu từ 02 cán bộ của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai về địa bản 01 xã, phường, đặc khu.
Ưu điểm: Có tổ chức, bộ máy tương đương Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nên thuận lợi trong hoạt động và cơ chế tài chính do đã có quy định cụ thể.
Hạn chế: có thể phát sinh bộ máy; khả năng hỗ trợ về công tác quản lý nhà nước về đất đai có thể bị hạn chế do có 02 đơn vị cùng cấp và cùng thực hiện nhiệm vụ; chưa thống nhất về thẩm quyền (cấp Giấy chứng nhận thuộc thẩm quyền của Chủ tịch xã: đăng ký biến động thuộc thẩm quyền của đơn vị sự nghiệp công lập cấp xã) và cơ quan có trách nhiệm giải quyết thủ tục về đất đai cho người dân và doanh nghiệp; có thể dẫn đến xung đột chức năng, nhiệm vụ với cơ quan có cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã; trường hợp phương án 1 được lựa chọn thì để bảo đảm mục tiêu một cấp, một đầu mối có trách nhiệm giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho các đối tượng thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật thì chuyển toàn bộ chức năng, nhiệm vụ về đất đai của Phòng Kinh tế Kinh tế - Hạ tầng về Đơn vị sự nghiệp này:
PA2:
- Chuyển giao thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận, xác nhận thay đổi trên Giấy chứng nhận đối với trường hợp đăng ký biến động thuộc thẩm quyền của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã. Căn cứ vào điều kiện thực tế của từng địa phương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã được ủy quyền cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã thực hiện thẩm quyền này;
- Chuyển chức năng, nhiệm vụ của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã (Phòng Kinh tế Phòng Kinh tế - Hạ tầng) để thống nhất một cơ quan duy nhất có trách nhiệm giải quyết thủ tục về đất đai cho người dân và doanh nghiệp. Căn cứ vào quy mô dân số, quy mô nền kinh tế của từng cấp xã, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định bổ trí tối thiểu từ 02 cán bộ của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai về cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, căn cứ vào điều kiện thực tế của từng địa phương cho phép cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã được ký kết hợp đồng lao động để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Ưu điểm: Thống nhất và bảo đảm nguyên tắc một cấp, một cơ quan duy nhất duy nhất có trách nhiệm giải quyết thủ tục về đất đai cho người dân và doanh nghiệp cho các đối tượng thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp xã theo quy định của pháp luật,
Bảo đảm tỉnh gọn, giảm đầu mối; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý đất đai gần với cải cách hành chính, cắt giảm chi phí tuân thủ; giảm phiền hà, tiêu cực cho người dân, doanh nghiệp.
Nhược điểm: Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã (Phòng Kinh tế Phòng Kinh tế - Hạ tầng) là cơ quan chuyên môn giúp Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện chức năng, quản lý nhà nước cho một số lĩnh vực, do đó, việc bổ sung chức năng thực hiện một số nhiệm vụ dịch vụ công sẽ có khó khăn về cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính; đặc biệt là việc tiếp nhận cán bộ là viên chức, ký kết hợp đồng lao đồng từ nguồn nhân sự của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai.
Một số quy trình, nghiệp vụ kỹ thuật phải thực hiện theo Tổ Nhóm như: trích đo địa chính thửa đất khi người sử dụng đất thực hiện các quyền theo quy định có thể phải thuê dịch vụ để thực hiện.